Azınlık okulları nedir? Azınlık okullarının kuruluş amacı nedir? Azınlık okulları ne zaman kapatılmıştır?
Azınlık okulları, Türkiye Cumhuriyeti uyruğunda, Müslüman olmayan azınlıkların özel yasaya göre açtıkları okullar.
Gideri, ilgili azınlığın bağışlarıyla karşılanır. Osmanlı döneminde başıboş kalan azınlık okulları, Kanuni Esasi’nin (1876) getirdiği esneklikten de yararlanarak, sayılarını artırdılar, ikinci meşrutiyet (1908) döneminin özgürlükçü havasında, eğitim öğretimlerini denetimden uzak sürdürdüler.
Lozan antlaşması ile azınlık okulları devlet denetimine alındı. Dinsel ve siyasal propaganda yasaklandı. Türkçe, tarih, coğrafya ve yurt bilgisi derslerinin Türk öğretmenlerce Türkçe okutulması, yalnızca ilk ve orta dereceli okul açılabileceği hükmü getirildi (1926). 1965’te çıkarılan 625 sayılı özel öğretim kanunu ile yabancıların ve azınlıkların yeni okul açmaları ve okul binası yapmaları yasaklandı; bu okullar sayısal olarak donduruldu. Öğretmenlerin atanmaları, ders kitapları vb. Milli eğitim Bakanlığı’nın onayı ve denetimine bağlandı.
Türkiye’deki azınlıkların hak ve özgürlükleri, Lozan Antlaşması’yla saptanmıştır. Antlaşma, Müslüman olmayanları azınlık sayar. Azınlıklar, dolaşma, göç etme özgürlüklerinden, Müslümanların yararlandıkları yurttaşlık haklarından yararlanırlar. Özel ve ticari ilişkilerinde, haberleşmede, dinsel törenlerde, mahkemelerde kendi dillerini kullanabilirler.
Azınlıklar, hayır kurumları, dinsel ve sosyal kurumlar, eğitim kurumları kurmak, yönetmek, denetlemek, buralarda kendi dillerini konuşmak, ibadetlerini yapmak konusunda Müslümanlarla eşit sayılırlar; onlara tanınan güvenceden yararlanırlar (40. madde). Türk hükümeti, azınlıklara ait kilise, havra ve başka din kurumlarına, mezarlıklara, tam bir koruma sağlamakla yükümlüdür (42. madde). Azınlıkların Türkiye’deki din ve hayır kurumlarına her türlü kolaylık sağlanır. Hiçbir kanun, kararname ya da yönetmelik, azınlıklara tanınan haklara aykırı hükümler taşıyamaz.