Binicilik ve At Eğitimin Önemli Kuralları

At eğitimi ve at yarışlarının yanında binicilik, gerçek bir sanat sayılır. Bu işte iki baş oyuncu görev alır: İnsan ve at. Asıl sanatçı attır. İnsan yalnızca yönetmen rolü oynar. Ama atın da yetenekli olması gerekir, yoksa sürücünün bütün çabaları boşa gider. Bu iki öğe, insanla hayvan arasında kurulan, ama bütün ayrıntıları göze çarpmayan ince bir anlaşma ve iletişim sayesinde bir tek öğe halini alır.

Binicilik sanatının amacı, doğadan geleni bozmak, atın içgüdüsel davranışının yerine daha zarif ve daha yetkin davranışlar, hareketler koymaktır. Binicilik sanatı, eyerleme, koşum takımı ve nallama tekniklerinin bulunmasından sonra XII. – XIII. yüzyıllar arasında büyük ölçüde gelişmiştir.

At eğitiminin temel öğesi dengenin aranmasıdır. Başıboşken atın kendine özgü bir dengesi vardır; ama ya kötü alışkanlıklar edinmiş olmasından ya da doğuştan kusurları yüzünden, bu denge yetersiz olabilir. Her iki durumda da, kusursuz bir rahatlığa, ideal bir dengeye kavuşmak için eksiklikler giderilmelidir. İdeal bir denge için, at ve sürücüsü tek bir varlık haline gelmeli, at, sürücüsünün belli belirsiz işaretlerini (oturuş değişiklikleri, hafif mahmuz darbeleri, dizlerin basıncı, dizginlerin hareketi, vb.) sezerek ona göre hareket edebilmelidir.

Atını yetiştiren eğitici, atı ürkütmemek için, çalışmasına yaya olarak başlar. Bu iş, at fizyoloji ve psikolojisini iyi tanımayı gerektiren, çok incelik ve ustalık isteyen bir iştir. Eğiticinin, atı kendi buyruklarına uymaya alıştırdığı yularla çalışma evresinden sonra, eğitim binişle sürdürülür ve genç hayvana, hareketlerine doğanın bütün inceliğini vermeğe yarayan yumuşaklık, esneklik alıştırmaları yapılır.

Gerçek bir beden ve bellek eğitimi olan bu uzun çalışmanın tamamlanmasına toparlanma denir. Toparlanma, ata istenilen bütün yürüyüşleri öğretebilmek için başvurulan kusursuz denge hali, anahtar davranış biçimidir; Alçak ya da «yere yakın yürüyüş»; kalkık yürüyüş ya da atın ayaklarının yerden kesildiği «okul sıçraması»; son olarak da «fantezi yürüyüşleri». Alçak yürüyüşler arasında geçiş, eşinme, manej, dörtnal, kısa geçiş, tam ya da yarım dönüşler, kalkık yürüyüşler arasında tartınma. şahlanma, sıçrama, fantezi yürüyüşler arasındaysa üç bacak üstünde dörtnal. ispanyol adımı, ispanyol tırısı, vb. sayılabilir. At eğitimiyle ilgili en eski elyazması, ülkemizde bulunmuştur. Sümer dilindeki bu yapıt. İ.Ö. 1500 yılından kalmadır.

At yarışmaları (konkur hi pik) özellikle İtalya, Fransa, Almanya, İsviçre, Belçika, Polonya ve Amerika başta olmak üzere, birçok ülkede yaygın binicilik gösterileridir. Bu yarışmalarda amaç, atın niteliklerini ve binicinin ustalığını göstermektir; yarışmalar çeşitli yükseklikte birçok engelin (çit. çukur, dere, duvar, çift engel) bulunduğu yumuşak bir zeminde yapılır. Her yanlış (engelin durumuna göre düşme ya da takılma), bir ceza puanıyla değerlendirilir.

Jumping kategorisinde birçok sınav vardır; Hız; güç; uzun ve yüksek atlama. «Sunuş ve davranış» sınavlarında, jüri, atın yürüyüş dengesini, buyruklara uyma uysallığını ve sıçramaya yatkınlığını değerlendirir. Aynı biçimde, «eğitim» kategorisi, sınav dizisinde, atın antrenman derecesi, piste girişi, istenilen güçlükleri yerine getirirken gösterdiği dengesi söz konusudur.

Hipodromların (at yarışı alanı) kullanılmasıyla ilgili kurallar ülkeden ülkeye değişmez. Ağırlıkları hiç bir zaman 50 kg’ı aşmayan cokeyler, çok sıkı bir yemek rejimine uyarlar.

Bazı yarışmalarda, yarışanların şansını dengelemek ve böylece yarışmayı daha heyecanlı kılmak için, çok hızlı atlara, yaklaşık 2 kg ağırlığında özel ağırlıklar yüklenir. Bu ağırlıkların etkisi, at ne kadar genç ve uzaklık ne kadar çoksa, o kadar büyük olur. Uzaklıklar 800 m. – 4 500 m arasında değişir, ama dörtnal yarışların çoğu 1 400 m (2 yaşında atlar), 1 600 m, 2 000 m, 2 400 m ve 3 000 m üstünden yapılır.

Safkan atlar özellikle dörtnala uygundur; tırıs, yarım-kan atlar tarafından koşulur.
Tırıs yarışları, genellikle 1600 metre (2 yaşındaki atlar için ölçü), 2000 m, 2 300 m ve 2600 metre üstünden yapılır. « Uluslararası en ünlü tırıs yarışları, İtalya’da yapılan Agnono Büyük ödülü ve İle Pariste 2600 metre üstünde koşulan Amerika Büyük Ödülü yarışlarıdır.