Çorum’da Anadutçuluk, Çorumdaki Geleneksel Mesleklerden Biri Olan Anadutçuluk Hakkında Bilgi. Anadutçuluk Nedir? Malzemeleri, Kullanım Alanları
- Derleyen: Ferhat Özmen
- Derleme yeri ve tarihi: Çorum, 2004
- Kaynak kişi: Hüseyin Kara, Çorum doğumlu, evli, ilkokul mezunu.
- Mesleği kimden öğrendiği: Babasından öğrenmiştir. Meslek, usta çırak ilişkisine dayanır.
Teknolojinin ilerlemesiyle birlikte unutulan mesleklerden bir tanesi de anadutçuluktur. Günümüzde demirden yapılmış örneklerine rastlamakla birlikte hala Anadolu’nun çeşitli yerlerinde bu meslek yaşatılmaktadır. Anadut, Anadolu’nun çeşitli yörelerinde dirgen, anadut, kaldıraç, yaba gibi farklı isimler almaktadır.
Anadut, orakla biçilmiş ve bir kenara toplanmış sapın taşıma aracına (eskiden kağnı, at arabası şimdilerde traktör römorku) yüklenmesine ya da patoza atılmasına yarar. Anadolu’da çiftçilerin tahıl ürünlerinin hasadında kullandıkları anadutun yapılışı zor değildir. ilk önce malzemesi seçilir, bu malzeme ağaçtan olup sağlıklı ve dayanıklı olması için meşe, gürgen, tercih edilir. Malzemesine göre hafif olup uzunca kullanılması için dayanıklı ağaçlar seçilir.
Anadutun Yapılışında Kullanılan Aletler
- Keser: Ağacı kesmek ve yontmak için kullanılır.
- Törpü: Ateşte ya da samanda kızartılmış ağacın kabuğunu soymada ve kabuğunu soyduktan sonra ağacın temizlenmesinde ve düzeltilmesinde kullanılır.
- Testere: Ağaca şekil verilmesinde kullanılır. Uzun taraflar şekle uygun tarzda kesilir.
- Çekiç (Küçük): Anadutun üst ayağını çivi ile birleştirdikten sonra bu çivilerin uçlarının ve arka kısımlarının bir demir altında ezilmesinde kullanılır.
- Sırım: Anadut parmakları sapa birleştirildikten sonra, bu birleşme yeri sırım denilen ince çekilmiş deri iplik ile sarılır. Böylece anadutun sağlam olması amaçlanır.
Gazi Üniversitesi Türk Halkbilimi Uygulama ve Araştırma Merkezi Yayınları Türkiye’de 2004 Yılında Yaşayan Geleneksel Meslekler Kitabı, ( M. Öcal Oğuz, Emine Aydoğan, Nilgül Aytuzlar, Tuba Saltık Özkan