Dalkavuk Kime Denir? Dalkavukluk Neden Yapılır?

Doğu saraylarında bulunanları güldürme ve eğlendirme amacıyla dalkavukluk yapmayı meslek edinmiş kişiler öteden beri vardı. Bir söylentiye göre dalkavuk sözcüğü Gazneli Mahmut’un dalkavuğu olan Telhek’in adından gelmedir.

Harunurreşit döneminde Eşebî Temma, Ebülhasan Halil gibi islam dünyasının en ünlu dalkavukları yaşadı. Halife Mütevekkil döneminde dalkavukluk yaygınlık kazandı. Hükümdarların gözüne girerek güvenini kazanan bu dalkavuklar, güzel nükteler yanında iğneleyici sataşmalar da yaparlardı. Tanzimat’tan önce Osmanlı devletinde, profesyonel dalkavukların kendilerine özgü yönetmelikleri, gördükleri iş ve hizmet karşılığı alacakları ücreti belirten tarifeleri ve narhları vardı.

Dalkavuğun burnuna fiske vurma, fiske başına 20 para; yüzüne mürekkep ya da kömür sürme 37 para; kafasına yumruk indirme, yumruk başına 40 para; merdivenden aşağı yuvarlama 180 para; kuyruğu dışarda kalmak koşuluyla canlı bir fındık faresini ağzının içine kapatma 400 para; bostan kuyusuna sarkıtarak su içinde bir süre bırakma 600 para vb. Bu şakalar sırasında dalkavuk ölürse, cenaze masrafı şakayı yapan tarafından karşılanırdı. Dalkavuklar bazen kendi adları, çoğu zaman da Şâpur Çelebi, Letaıf Çelebi, Kahkaha Molla, Ebülenf Efendi, Malak Ağa, Çıplak Kadı, Kız Pehlivan, Hacı Fışfış, Hacı Şamandıra gibi takma adlarıyla anılırlardı.