Devlet Klasik Türk Müziği Korosu Tarihi

Klasik Türk musikisinde ilk resmi icra topluluğudur. Osmanlı döneminden bu yana İstanbul’da başta Darülelhan (sonradan İstanbul Belediye Konservatuvarı) olmak üzere, musiki dernekleri ile özel musiki meclislerinin yarattığı yoğun bir icracı ve dinleyici birikimi oluşmuştu. Özellikle İstanbul Belediye Konservatuvarı bünyesindeki Türk Musikisi İcra Heyeti’nin 1950’li yıllarda pazar günleri Şan Sineması’nda verdiği konserler seviyeli bir dinleyici kitlesi oluşturmuştu. Ancak, değişen şartlarda bu icra topluluğu 1970′ li yıllarda eski işlevini yitirdi.

İstanbul’un musiki hayatında doğan bu boşluğu doldurmak amacıyla, 1965’ten başlayarak Nevzad Atlığ ile Yılmaz Öztuna tarafından altyapısı hazırlanan Devlet Klasik Türk Müziği Korosu zamanın TRT Genel Müdürü İsmail Cem’in de destekleyici programları, dönemin Kültür Bakanı Rıfkı Danışman’ın ve bakanlık müsteşarı Emin Bilgiç’in çabaları ile 15 Kasım 1975’te İstanbul’da kuruldu. Topluluğun ilk çekirdek kadrosunda, İstanbul Belediye Konservatuvarı’ndan kadrolarıyla gelen Nevzad Atlığ, Mefharet Yıldırım, Gülseren Güvenli, Necdet Yaşar, Ender Ergün, İncilâ Denizalp (Bertuğ) ve Yurdagül Eroğlu bulunuyordu.

N. Atlığ, M. Yıldırım, N. Yaşar, Cüneyt Kosal ve Y. Öztuna’dan oluşan ilk sanat kurulunun İstanbul, Ankara, İzmir ve Erzurum’da açtığı sınavlarda yalnızca İstanbul’da sonuç alınabildi. İlk kadroyu İstanbul Belediye Konservatuvarı’ndan yetişen musikiciler oluşturdular. Daha sonraları Devlet Korosu ile aynı tarihlerde kurulmuş olan İTÜ Türk Musikisi Devlet Konservatuarı’nın yetiştirdiği genç icracılar çeşitli zamanlarda açılan sınavlarla koro bünyesine alındılar.

Topluluk icra biçimi yönünden ana çizgileriyle Mesud Cemil’in koro anlayışım sürdürmektedir. Koronun konser programları ise, Türk musikisi repertuvarındaki yerleri sağlam, değeri tartışılamayacak klasik eserlerden oluşmaktadır.

Topluluğun ilk konseri 22 Şubat 1977′ de Ankara Devlet Konser Salonu’nda gerçekleşti, istanbullu musikiseverler koronun 1977’den başlayarak Atatürk Kültür Merkezi’nde verdiği konserlerle yeni bir kurumun daha farklı bir icra tarzı ile geleneksel pazar sabahı konserlerine kavuştular. 1985’ten sonra başka şehirlerde de devlet koroları kurulması üzerine koronun adına İstanbul kelimesi eklendi.

Kuruluş amacı klasik Türk musikisini üst düzeyde icra etmek, yaymak ve yaşatmak olan koro, İstanbul’daki konserlerinin yanısıra yurtiçinde çeşitli şehirlerde, üniversitelerde, yurtdışında ise kimi zaman bütün koro üyelerinin, kimi zaman da bir grup icracının katılmasıyla Tunus, Cezayir, Mısır, Almanya ve Amerika’da konserler ve seminerler verdi.

Bugün 51 ses (26 kadın, 25 erkek) ile 25 saz sanatçısından (5 keman, 4 kemence, 3 viyolonsel, 2 kanun, 3 tanbur, 5 ney, 3 ud) oluşan koroyu kurulduğu günden bu yana devlet sanatçısı Nevzad Atlığ yönetmektedir. Şef yardımcılığını ise 1984’e kadar Mefharet Yıldırım yürütmüş, bu görevi daha sonra onun emekliye ayrılması üzerine kurumun müdürü Ender Ergün üstlenmiştir.

1991’de UNESCO için bir CD dolduran İstanbul Klasik Türk Müziği Korosu’ nun bugüne kadar 10 kaseti, 6 plaklık bir albümü ile 17 CD’si yayımlandı. Verdiği konserlerin ses ve görüntü kaydı ile çeşitli nota koleksiyonlarının bulunduğu bir arşivi olan koro, Türk Dünyası Araştırmaları Vakfı’nın işbirliğiyle fasiküller halinde klasik eserlerin notalarını da yayımlamaktadır.