Ebabil kuşu nedir? Divan Edebiyatında Ebabil Kuşu Ne Demektir? Ebabil Kuşu İle İlgili Hikaye ve Dinimizdeki Yeri ve Önemi
Ebabil: Kuran’ın 105. sûresinde adı geçen, Güney Arabistan egemeni Ebrehe’ nın ordusunu, gökyüzünden yaÄŸdırdıkları taÅŸlarla yok ettiklerine inanılan bir tür cennet kuÅŸları.
Divan edebiyatında “Fil suresi’ ne konu olan olaya telmih yapılarak sözü edilir Ä°slamiyetin düşmanlarına karşı verilen savaÅŸla ilgili bir benzetme öğesidir: Düşmen-i Hakka hücum eyle Ebabil gibi (Hersekli Arif Hikmet). Orhan Veli Kanık bu adı taşıyan sevgi, özlem temalı ÅŸiirinde Ebabil den simgesel bir masal kuÅŸu olarak söz eder
Kuran ın 105 suresinde (Fil suresi) ve bu sureyle ilgili yorumlarda belirtildiÄŸine göre, Sana’da yaptırdığı tapınağın Araplar tarafından ilgi görmemesine ve temiz tutulmamasına kızan Ebrehe’, Mekke’yi alıp Kâbe’yı yıkmaya karar verdi, içinde fillerin de yer aldığı güçlü bir orduyla Mekke üzerine yürüdü (570). Hz Muhammet’in dünyaya geldiÄŸi bu yılda, Arapların kendilerini savunma güçleri yoktu. Ancak, Ebrehe ordusu Mekke’ye yaklaÅŸtığı sırada Allah tarafından gönderilen ebabil kuÅŸları, onları taÅŸ yaÄŸmuruna tutarak bütünüyle yok ettiler (- FÄ°L SURESÄ°).
Ebrehe, Güney Arabistan’da hükümdar (VI. yy. ortaları). YaÅŸamına iliÅŸkin bilgilerin çoÄŸu halk söylentilerine dayanır. Bizanslı bir tacirin kölesiydi. HabeÅŸistan’ın hıristiyan kralı NecaÅŸi’nin (Hellestheaios) Güney Arabistan’a vali atadığı Eryat’a (Esi-miphaios) karşı birkaç kez ayaklandı. Bu ayaklanmalar sırasında aldığı yaralardan ötürü “El-Esrem” (yarık dudaklı) lakabıyla anılmaya baÅŸladı. Eryat karşısında kazandığı baÅŸarılardan sonra habeÅŸ kralın-ca bölgenin egemeni olarak tanındı. Bizans’ın iran’la çekiÅŸmesinden yararlanarak etki alanını geniÅŸletti. Ebrehe, islam dünyasında 570’te (Hz. Muhammet’ in doÄŸduÄŸu yıl) Mekke üzerine bir sefer düzenlemekle tanınır. Fil* suresi’nin yorumuyla ilgili kaynaklarda belirtildiÄŸine göre Kâbe’yi kıskandığı için Sana’da bir kilise yaptı; bu kilisenin Araplar’ca kirletilmesi üzerine Kâbe’yi yıkmak üzere harekete geçti. Ancak, birdenbire ortaya çıkan ebabil kuÅŸlarının attığı nohut büyüklüğündeki taÅŸlar ordusunu yok etti.