Haydarilik (Haydariye) Tarikatı Nedir?

Haydarilik ya da Haydariye Seyit Kutbettin Haydar’ın kurduÄŸu ÅŸii eÄŸilimli tarikat (XIII. yy). 

Batınilik izleri taşıyan bu tarikatta Ali’ye ve On iki imama derin bir baÄŸlılık ve saygı vardır. Bu baÄŸlılık ve saygının belirtisi olarak on iki dilimli külah giyerlerdi. Kollarına baÄŸladıkları mengüş denilen halkalar ve boyunlarına taktıkları tavk-ı hayderi adı verilen demirden bir kolye Ali’ nin kulu kölesi olduklarını simgelerdi.

Yesevilik tarikatının Anadolu’da kalenderlikle karışmış kollarından biri olarak da tanımlanabilen haydarilikte içki içmek, esrar çekmek, ibadetlere ilgisizlik gibi tutumlar yaygındı. Haydariler, birçok sünni tarikatta görülen özel giysilere, toplu ibadete, ezkar (zikirler) ve evrada (okunması gelenek olan dualar) önem vermezler; buna karşılık onlara göre, kiÅŸinin Tanrı’ya içten bir baÄŸlılıkla kendinden geçmesi, dünya ve ahiret nimetlerine ilgisizliÄŸi, geçici varlıklara bağımlılıktan kurtulması, ölümsüzlüğün ve Tanrı ya yaklaÅŸmanın tek yoludur. Tanrısal coÅŸkuyu yaÅŸamak ve tanrısal güzellikleri duyabilmek için “sohbet” gereklidir. Gönüllerin birliÄŸi olan sohbet, canların gerçeÄŸi ve güzelliÄŸi yakalamaları için tek yoldur.