İcazetname Nedir? İcazetname Kime Nasıl Verilir?

İcazetname izin belgesi. Medrese eğitimi görenlere verilen diploma. Hat hocasının öğrencisine verdiği yazı diploması. 

ANSİKL. Hat. icazetname, hattata, yazılarının altına imza atma izni ve yetkisini kazandırır. Öğrencinin icazetname alabilmesi için belirli çalışma evrelerinden geçmesi

Öğrencinin icazetname alabilmesi için belirli çalışma evrelerinden geçmesi gerekir. Harflerin ayrı ayrı ve bileşik yazımından sonra uzun bir kasidenin yazımına geçilir. Öğrenci son aşamada sözcüklerin bir satıra nasıl yazılacağını, yani kompozisyonu öğrenir. Bu çalışmaların sonunda hoca, icazetname almaya hak kazanan öğrencisine eski üstatlardan birinin yazısını aynen kopya etmesini ister. Bu çalışmayı beğenirse altına öğrencisine tek başına yazı yazıp imza atmak için izin verdiğini bildiren ve izinname denen bir iki cümle yazar, izinnamenin sonuna kendi adını ve hocasının adını ekler. Böylece öğrenci, yazılarının altına, imzasından önce “ketebehu” sözünü kullanmaya hak kazanır. Bu nedenle icazetnamenin bir adı da ketebe kıtası’dır.

Sülüs ve nesih icazetnamelerinde izinnamelerinde rika hattı (icazet yazısı), nestalik icazetnamelerdeyse hurda (küçük) nestalik yazı kullanılırdı. Bu bölümün Arapça olması gelenektendir (Türkçe yazılmış pek az örnek arasında Kebecizade Vasfi Efendi’nin  II Mahmut’a verdiği icazetnamenin izinnamesi belirtilebilir). XV. yy. hattatlarından Abdurrahman-ı Sâbıg’ın başlattığı bu uygulama, genellikle bir camide yapılan tören ve ardından verilen şölenle son bulurdu, icazetname alamamış bir kişinin yazılarının altına “ketebe” (imza) koyması hoş karşılanmazdı.