Karadeniz yöresinde kullanılan, üç veya dört telli, yayla çalınan bir Türk müziği çalgısı. Boyu ortalama 42 santimdir. Son derece parlak, renkli ve lirik bir sesi vardır. Limon, ceviz veya karadut ağacından yapılır. Türklerde eskiden beri kullanılmıştır. XV. yüzyıldan sonra, ıklığ denilen bu çalgı kemençe adını almıştır. Eskiden bu çalgı, deri kaplı yarım Hindistan cevizinin üst tarafına diklemesine inen bir saptan oluşuyordu. Gövdenin altında ise destek bulunurdu. Günümüzde de aynı biçimi korumasına rağmen, içi oyuk hindistancevizinden değil, ağaçtan yapılmakta, Türk sanat müziğinde ve halk müziğimizde kullanılmaktadır.
Doğu Karadeniz bölgesinin yaygın sazıdır. Genellikle tek olarak çalınır. Ritmi kemençeyi çalan kişi, yayı ile tutar. Elde çalındığı için ayrı bir yetenek ister. Aynı anda çift ses çıkaran özelliği vardır. Üç telli olup şu kısımlardan meydana gelir. a-Sap, b-Gövde, c-Eşik. Yay ile çalınır, yörede çalgıcıların çoğu ezgiye sözleri ile katılırlar. Mani tarzındaki türküler bitmek bilmez. Aynı ezgi ile pek çok mani söylenir. Yörede hiciv sanatı oldukça yaygındır.