Abdallar kimlerdir, nereden gelmişlerdir, nerede yaşarlar? Kökenleri hakkında bilgi.
ABDALLAR, Türkiye, Azerbaycan İran, Afganistan, Türkmenistan ve Çin Türkistan’ında yaşayan Türk asıllı bazı etnik toplulukların adı.
Orta Asya’daki Türk kökenli Akhun ya da Eftalitler Abdal adıyla da anılıyordu. 495-525 yıllarında Pencab’ı işgal eden Eftalitler, bir imparatorluk kurmuşlardı. 563-567’de Sasanilerin müttefiki olan Göktürkler tarafından egemenliklerine son verildi. Eftalitlerin (Ak Hunların) düzenli bir devlet kuruluşuna ve yasalara sahip oldukları, o dönem Bizans kaynaklarında belirtilmiştir. Çin kaynaklarında da bunların âdetlerinin Göktürklere benzediği belirtilir. Eski İran kaynakları da Eftalitleri Türk olarak adlandırmıştır. Büyük bir olasılıkla Eftalitler, Abdal adını bu devleti kuran kabile ya da soyadından almışlardır.
Bugün de Anadolu’nun çeşitli yörelerinde kendilerine Abdal adını veren göçebe alevi toplulukları yaşamaktadır Anadolu Abdallarının bir kısmı gezici derviş topluluklarıydı XVIII. yy. başlarında Türkmen aşiretleri arasında Abdallu, Köçek Abdallu denilen Türkmen oymakları yer alıyordu. Bugün de Anadolu’nun kimi yerlerinde Abdallar genellikle düğünlerde çalgıcılık, türkücülük yaparlar.
ABDAL. Doğu halkının bazı dervişlere verdiği ad. Sözcük Arapçadır.
Derviş, anlamına gelen “bedii” sözcüğünün çoğuludur. Ancak dilimizde tekil anlam kazanmış “ebdal” ve “aptal” biçimlerinde de kullanılmıştır.
Sözcük, önceleri dünya zevklerini önemsemeyen, fakat manevi yönden yükselmiş, tasavvuf felsefesinde belirli aşamalara ulaşmış kişiler için kullanılmıştır. Bu kişiler toplumda saygı ile anılmış, onlarda olağanüstü niteliklerin var olduğu sanılmış, dünyayı yönetebilmek, insanları iyiye, güzele ve doğruya yöneltmek için Tanrı’nın abdalları aracı kıldığı kabul edilmiştir. Toplumdan ve dünyevi zevklerden uzak yaşayan abdallara Ricalül-gayb ulularına ise Kutub da denilmiştir.
Halk arasındaki yaygın inanışa göre, abdalların sayısı kırkı geçmemekte, birisi öldüğünde yerine geçecek kişi, ancak Tanrı tarafından bilinmektedir. “Kırklara karışmak” deyiminin buradan kaynaklandığı sanılmaktadır.
Çeşitli söylentiler olmakla birlikte, Müslüman Türklerin Anadolu’ya yerleşmelerinden sonra ortaya çıktıkları sanılmaktadır.
Abdallar, Anadolu’da Seyitgazi’de toplanmışlardır. Kayaş (Ankara) yöresinde Hüseyin Gazi Tekkesi ile Yakup Tekkesi de abdalların bulundukları merkezleri oluşturmuştur.
Bir çok insani erdemleri bünyesinde toplayan abdallık, zamanla tekke ve tarikatların amaçlarından sapmaları sonucu bazı aylak, bilgisiz veya çıkarcı kişilerin elinde, zamanla yozlaşmış, halkın iyi niyet duygularının sömürü aracı olmuştur.