Ankara Polatlı Fıçı Yapımı. Polatlı’daki Geleneksel Mesleklerden Biri Olan Fıçı Yapımı? Fıçı Nasıl Yapılır? Fıçı Yapımında Kullanılan Malzemeler Nelerdir?
- Derleyen: Zeynep Dinçer
- Derleme yeri ve tarihi: Polatlı/Ankara, Nisan- 2004
- Kaynak kişi: Mehmet Ali işveren, 1933 Bulgaristan doğumlu, evli, 2 çocuk sahibi, ilkokul mezunu.
- Mesleği kaç yıldır yaptığı: 60 yıldır yapmaktadır.
- Mesleği kimden öğrendiği: Babasından öğrenmiştir.
- Mesleği kimlere öğrettiği: Oğluna öğretmektedir.
Fıçı Yapımında Kullanılan Malzemeler Nelerdir?
Meslekte kullanılan en önemli malzeme tahtadır. Yapılacak ürüne göre söğüt, kavak veya çam ağaçlarından elde edilen tahta kullanılmaktadır. Tahtalar, toplu olarak ardiyelerden temin edilmekle beraber siparişe göre alım miktarı değişmektedir. En pahalı tahta çam, en ucuzu ise kavaktır.
Fıçı Nasıl Yapılır? Fıçının Yapım Aşamaları
İçinde bulundurduğu besini uzun süre koruyan fıçıların yapımı şu şekildedir:
Fıçı yapılırken önce zemin kısım oluşturulur. Genellikle altı parçadan oluşan zemin, ekleme-birleştirme yöntemiyle bir araya getirilir. Ardından gövde oluşturulmaya başlanır. Gövdenin parçaları fıçının büyüklüğüne göre değişir ve genelde beş bölümden oluşur. Her bölüm, eşit büyüklükteki tahtaların eklemesi/birleştirilmesi yöntemiyle meydana getirilir. Çember şeklini alan gövde bölümleri demir kemer yardımıyla birleştirilir. Fıçının kapağı, iç ve dış kapak olmak üzere iki adettir. iç kapak, fıçı içine konan yiyeceklerin küf tabaka oluşturmasını önlerken, dış kapak yiyecekleri dış etkenlerden korur. Zımparadan geçirilen fıçılar cilalanır ve kullanıma hazır hâle getirilir.
İyi bir fıçı çam ağacından yapılmalıdır. Çam ağacı, dayanıklılık bakımından önemlidir. Büyük bir dikkat ve yoğun emek sarf edilerek yapılan fıçıların yapımı bir ayda tamamlanır.
Mehmet Ali Ustaya göre teknolojinin gelişimiyle bu mesleğe duyulan ihtiyaç gittikçe azalmaktadır. Çünkü fıçının yerini plastikten yapılmış araç ve gereçler almaktadır.
Gazi Üniversitesi Türk Halkbilimi Uygulama ve Araştırma Merkezi Yayınları Türkiye’de 2004 Yılında Yaşayan Geleneksel Meslekler Kitabı, ( M. Öcal Oğuz, Emine Aydoğan, Nilgül Aytuzlar, Tuba Saltık Özkan