İlk arkaik devrede, rölyef figürler, bir yüzey üzerine önce düzensiz, fakat boş yer kalmayacak şekilde yerleştirilmektedir. Ancak bu dönem kısa sürer ve figürlerin bastığı yere bir çizgi konur. Bu çizgi, insanoğlunun mekan kavramını ifade edişinin ilk biçimidir.
Üçboyutlu heykeller, frontal olarak ya ayakta ya da oturur şekilde gösterilmişlerdir.
Heykellerde tipler, pek az da olsa kişisel özellikler gösterir. Ve bu yönüyle de primitif halkların heykellerinden ayrılır.
Oranlar insan ölçülerinin kaba, fakat gerçek boyutlarını yansıtır. » Vücudun eklem yerleri belirmeye başlar. Oysa primitiflerde bu eklem yerleri solucan kıvrımı gibidir. Arkaik devrenin sonunda eklem yerleri katı fakat anatomik olarak gösterilmiştir.
Gözler patlak, yani çok açılmış biçimde gösterilmiştir. Primitif halk sanatlarında da gözler patlaktır. Fakat arkaik heykelin gözleri, korku veren ekspressif biçimde, yani çok abartılı değildir.
Gözler seyredene bakmaz. Bakış geneldir ve her şeyi görüyor gibidir.
Heykellerde süs unsurundan çekinilir.
Saçlar ile sakallardaki bukle ya da tarama biçimi, Öğrenilmiş mantıki bir biçimlendirmenin tekrarından ibarettir.
Doğanın biçimlendirilmesi, doğa karşısında edinilmiş izlenimlere göre yapılmaya başlar. Ancak arkaik biçimlendirmede, doğa gözlemiyle mantıki biçimlendirme yan yana yürür.
Ayakta duran heykeller bir sütun gibidirler.
Adnan Turani / Dünya Sanat Tarihi