Bakanlıkların Görevleri Nelerdir? Türkiye’de hangi bakanlıklar var? Ülkemizdeki bakanlıkların görevleri nelerdir?
Bakanlıklar: Hükümet işlerinin yürütülmesinde en yüksek sorumluluk taşıyan uzmanlık kuruluşları.
Her bakanlık kendi hizmet dalında yapılması gereken işleri yüklenir ve hizmeti, halkın en kolay yararlanabileceği biçimde yerine getirebilmek için gerekli örgüt ağını kurar.
Her bakanlığın başında bir bakan bulunur. Bakanın birinci derecedeki yardımcısı müsteşardır. Ondan sonra bakanlık örgütünü oluşturan genel müdürlükler, müdürlükler ve bunlara bağlı taşra örgütü gelir.
Adalet Bakanlığı. Adalet işlerinin düzenli olarak yürütülmesi için gerekli işleri ve işlemleri yapar. Kanunların uygulanışını izler, mahkemelerin kurulma ve kaldırılma işleriyle ilgilenir, kamu davası konusunda savcılara emir verebilir, ceza ve tutuk evlerinin yapımı, bakımı gibi işlerle ilgilenir.
Millî Savunma Bakanlığı. Millî güvenliğin sağlanması ve Silâhlı Kuvvetler’in savaşa hazırlanması amacıyla kurulmuştur. Barışta ve savaşta askere alma hizmetlerinin yürütülmesi, ordunun silâh, araç ve gereçleriyle her türlü ihtiyaçlarının karşılanması, harp sanayii ile ilgili çalışmalar görevleri içindedir.
İçişleri Bakanlığı. Ülke çapındaki hükümet yönetiminin en yüksek kademesidir. Yurdun kolluk ve güvenliğini sağlamak, sınırlarda, kıyılarda ve karasularında gerekli koruma tedbirlerini almak, kaçakçılık ve benzeri olayları izlemek, yönetimle ilgili kanunları uygulamak, karayollarında trafiği düzenlemek, filmleri ve senaryoları yayımından önce incelemek, pasaport işlerini yürütmek, sivil savunma işlerini düzenlemek, nüfus kayıtlarını tutmak, mülteci ve göçmen işleri bu bakanlığın görevleri arasındadır.
Dışişleri Bakanlığı. Hükümetin dış politikasını uygulamakla görevli olan bu bakanlık aynı zamanda devletin yabancı ülkelerde temsil edilmesini sağlar. Çeşitli antlaşma, sözleşme ve anlaşmaların hazırlanması ve yapılması, devletin ve vatandaşların yabancılara karşı haklarının savunulması, yabancı ülkelerdeki Türk vatandaşlarının özlük işleri ve NATO, Birleşmiş Milletler ve benzeri uluslararası kuruluşlarda Türkiye’nin temsil edilmesi, başka ülkelerdeki Türk azınlıkların kültür ve varlıklarının korunması, bu bakanlığın görevleri arasındadır.
Maliye Bakanlığı. Bu bakanlığın ana görevlerinin başında devlet bütçesinin hazırlanması gelir. Meclis’in onayından geçtikten sonra bütçenin uygulanmasını izler. Devlet gelirlerinin başlıca kaynağı olan vergileri toplamak da Maliye Bakanlığı’nın ödevidir. Para, kredi, borçlanma işleri, yabancı ya da uluslararası parasal kuruluşlarla görüşme ve anlaşma yapılması da bu bakanlığın görevleri arasına girer.
Millî Eğitim Bakanlığı. Ulusun bilgi, sanat, kültür ve teknik konularda çağdaş düzeye erişmesini sağlamak amacıyla ilk, orta, yüksek dereceli okullar, akademiler, meslekî ve teknik öğrenim kuruluşları, enstitüler, kurslar açmak, bunlar için bina, öğretmen ve donanım sağlamak, özel öğrenime muhtaç çocuklarla ilgilenmek, ders programlarını düzenlemek, Türk kültürünü tanıtıcı yayınlar yapmakla görevli bakanlıktır.
Bayındırlık Bakanlığı. Ulaştırma işlerinin altyapısı demek olan karayolları, demiryolları, limanlar, barınaklar, havaalanları, akaryakıt boru hatları gibi tesisler ile devlet ve kamu binalarının yapımı bu bakanlığın başlıca görevleridir.
Ticaret Bakanlığı. Bakanlığın temel görevi iç ve dış ticareti düzenlemek, gelişmesini sağlayıcı tedbirler almak ve denetlemektir. Onun için ticaret ve sanayi odaları, esnaf kuruluşları, bankalar, kooperatifler çeşitli yönlerden bu bakanlığın denetimindedir.
Sağlık ve Sosyal Yardım Bakanlığı. Bu bakanlığın görevleri dört grupta toplanır: koruyucu hekimlik, tedavi edici hekimlik, sosyal yardım işleri ve serbest hekimlik ile eczacılık çalışmalarının düzenlenmesi. Kişi ve toplum sağlığının korunması için gerekli tedbirleri almak, bulaşıcı ve salgın hastalıklarla savaş, çevre sağlığı ve beslenme koşullarının iyileştirilmesi, muhtaçlara, yaşlılara, sakatlara, çocuklara ve yoksullara yardım etmek.
Gümrük ve Tekel Bakanlığı. Yurdun çeşitli giriş-çıkış noktalarındaki gümrük kapılarında kanunların gerektirdiği denetimleri yapar, gümrük vergilerini toplar, bunlardan doğacak anlaşmazlıkları inceler ve P.T.T. dışındaki devlet tekellerini işletir. Tekel Genel Müdürlüğü de bu bakanlığa bağlıdır.
Gıda-Tarım ve Hayvancılık Bakanlığı. Ülke ekonomisinde önemli bir yeri olan bu bakanlığın temel görevi devletin tarım ve hayvancılık politikasını saptamak ve bunu uygulamaktır. Bu amaçla yapılan çalışmalarda tarım ve orman ilişkilerini düzenler, tarımda daha iyi ürün alınması ve yüksek düzeyde verim sağlanması için gerekli tedbirleri alır, çiftçilerin çalışmalarına önderlik eder.
Ulaştırma Bakanlığı. Barışta ve savaşta kara, deniz ve hava ulaştırması ihtiyaçlarını saptayarak gerekli tedbirleri alır, işletmeleri kurar, bunların işleyişini denetler, liman, iskele, havaalanı, demiryolu, istasyon gibi ulaştırma altyapılarını yaptırır, gerek kendi işletmelerinde, gerek özel kesim ulaştırmacılığında uygulanacak tarifeleri hazırlar, ulaştırma alanında uygulanacak güvenlik tedbirlerini saptar. Haberleşme işlerini ise P.T.T. aracılığıyla yürütür.
Çalışma Bakanlığı. Çalışma hayatının düzenlenmesi, işçi ve işveren ilişkilerinin ulus yararına ve çekişmesiz sürdürülmesi, çalışma gücünün verimli biçimde değerlendirilmesi ve yönlendirilmesi, çalışanların sosyal güvenliklerinin sağlanması ve bu amaçlarını gerektirdiği kanunların hazırlanması, bu bakanlığın başlıca görevleridir.
Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı. Ülkedeki tüm sanayi ve küçük sanat çalışmalarının topluma yararlı ve ahenkli biçimde çalışmasını sağlayıcı tedbirleri alır, bunları denetler, bakanlığa bağlı kamu iktisadî kuruluşlarını denetim altında tutar, gerekli görürse yenilerini kurar.
Turizm ve Tanıtma Bakanlığı. Yurdun turistik olanaklarını değerlendirmek, geliştirmek, bu alanda gerekli tesislerin kurulmasını sağlamak ve bunların kuruluşuna yardımcı olmak, Türkiye’yi turizm yönünden dışarıda tanıtmak, turizm personeli yetiştirmek bu bakanlığın başlıca görevleri arasındadır.
İmar ve İskân Bakanlığı. Şehirleşmenin dengeli biçimde gelişmesi için çalışır, bölgesel planlama çalışmaları yapar, İller Bankası ve belediyelerce hazırlanan planları onaylar, yurt ihtiyaçlarına uygun ucuz yapı malzemesini saptar, ucuz ve toplu konut projeleri hazırlar, bu konularda araştırmalar yaptırır, mevcut gecekonduların gelişmesini ve ihtiyaçlarının karşılanmasını sağlar, yeni gecekondu yapımını önler, doğal âfet bölgelerinde yapılacak yapıların teknik koşullarını belirler.
Gençlik ve Spor Bakanlığı. Her düzeydeki okul ve üniversite öğrencileriyle okul dışındaki gençlerin beden ve ahlâk yönünden ulusal isteklere uygun olarak yetiştirilmesini amaç edinen bu bakanlık gençliğin spor, izcilik, oyun ve beden eğitimi alanlarında çalışmasına önderlik eder, bunun gerektirdiği spor tesislerini kurar ve korur, Türk sporunu uluslararası temaslara hazırlar.
1960’tan sonra kurulan bakanlıklar
Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanlığı: Kuruluşu yeni (1964) sayılabilecek olan bu bakanlık ülkenin doğal kaynakları olan maden, su, petrol kaynaklarıyla enerji alanlarındaki çalışmaları düzenler, tarifeleri tespit eder, gerekli işletme müesseselerini kurar ve denetler.
Köyişleri Bakanlığı: Nüfusun en büyük kesiminin sorunlarıyla ilgilenmeyi amaç edinen bu bakanlık toprakların ve su kaynaklarının ekonomiye uygun biçimde kullanılmasını planlar, topraksız köylüye toprak sağlama olanaklarını arar, göçmenlerin, mültecilerin ve göçebelerin sorunlarıyla ilgilenir, köy yollarının yardımı, köylerin elektriklendırilmesi ve içme suyu ihtiyacının karşılanmasını sağlar
Kuruluşu bakımından çok yeni (1969)-sayılabilecek olan bu bakanlık ormanların ve orman topraklarının bakımından, korunmasından, yeni ormanlar yetiştirilmesinden, mevcut ormanların iktisadî, sosyal ve teknik gereklere göre kullanılmasından, orman köylerinin ve köylülerinin kalkındırılmasından sorumludur.
Kültür Bakanlığı: Millî Eğitim Bakanlığı’na bağlı Tiyatro, Opera ve Bale Genel müdürlükleriyle müzelerin, sinemaların ve müzik çalışması yapan kuruluşların gelişmesine yardımcı olmayı amaçlayan bu bakanlık 1974’te kurulmuştur.
Sosyal Güvenlik Bakanlığı: Sosyal güvenlik işlerinin tek elden yönetilmesini, bu amaçla Emekli Sandığı, Sosyal Sigortalar Kurumu v.b. kuruluşların birleştirilmesi amacıyla 1974’te kuruldu.