Halk OyunlarıHalkbilimi

Bar Oyunu Hangi Yöreye Aittir?

Bar, Halk oyunu; K.-D. ve D. Anadolu bölgesinde (özellikle Erzurum, Erzincan, Kars, Artvin, Ağrı) topluca oynanan, bağlı dizi oyunlarına verilen ortak ad.

Bar, en az beş oyuncuyla oynanan bir grup oyunudur. Oyunun kahramanlığı, yiğitliği simgelediği öne sürülür. Daha çok bir erkek oyunu sayılmasına karşın, günümüzde kadınların oynadığı ya da kadın erkek birlikte oynanan barlar da vardır. Çoğunluğu iki ya da üç bölümden oluşur.

Ağır devinimlerle oynanan birinci bölüme ağırlama, daha hızlı bir ritmi olan ikinci bölüme üsteleme ya da yelleme, çevik devinimlerin egemen olduğu üçüncü bölümeyse sekme ya da hoplatma denir. Sıranın sağ başında bulunan ve oyunu yöneten kişiye barbaşı, onun yanındakine koltuk ya da koltuk altı, en sondakine pöççük adı verilir.

Barbaşıyla pöççük arasındaki oyuncularaysa sıra oyuncuları ya da kelle denir. Bar oyunlarında geleneğe dayalı bazı kurallar vardır. Bar tutuşacak olanlar, yaş, sosyal konum ve oyundaki becerilerine göre dizilirler. Önce en iyi oynayan, sonra yaşça büyük olan, daha sonra da sosyal konumuyla önde gelen kişi barbaşı olur. Koltuk denilen ikinci oyuncunun da aynı niteliklere sahip olması gerekir. İlkin el ele tutuşarak daire, yarım daire ya da düz dizi oluşturan oyuncular, oyunun ritmi hızlanınca birbirlerini omuzlarından tutarlar.

Oyuna genellikle başbar’la başlanır ve belli bir sıra izlenir. Bazı barların birbirinden sonra oynanması gelenek haline gelmiştir. Geleneksel eşlik sazları davul, zurnadır. Günümüzde klarnet, tef gibi eşlik çalgıları da kullanılmaktadır. Erkeklerin oynadığı barların eşlik ezgisi, sözsüzdür
Kadın barlarıysa genelde türkülüdür.

İlgili Makaleler