Bayrak nedir, neyi temsil eder, Aynı bayrak altında yaşamak ne demektir, Bayrakların tarihi ve Türk tarihinde kullanılan bayraklar hakkında kısa bilgi.
BAYRAK, devletlerin ve milletlerin sembolü olan, belli renkte ve ölçüde üzerinde ayrıca belli bir şekil bulunan kumaş parçası. Bayraklar, bir göndere asılıp dalgalanacak veya doğrudan sarkıtılacak biçimde yapılır. Milletlerarası bazı büyük kuruluşların da özel bayrakları vardır. Birleşmiş milletler, Kızılay, Kızılarslan, Kızılhaç, Olimpiyat, Avrupa birliği bayrakları gibi.
Kumaş yokken ya da kıtken uluslar madenden ya da başka sert maddelerden yapılmış bayrağımsı simgeler kullanırlar, bunları bir gönderin ya da mızrağın ucuna takarlardı. Kumaş bayrakların yapımı ortaçağda başladı.
Devleti ve milleti temsil eden bayrağa karşı saygı duyulur. Yüksek yerlere asılmasına ve temiz tutulmasına önem verilir. Bayrağa saygı, millete saygı göstermek demektir. Bayrağımızı selâmlarken, Türk milletini, Türk tarihini ve Türk varlığını selâmlamış oluruz. Toplumları, bir amaca yöneltmede bayrağın büyük rolü vardır. Bir bayrak altında toplanmak her zaman önemli sonuçlar vermiştir. Özellikle savaşa giden ordularda bayrak çok etkili olur. Bayrağı vermemek, yurdu sonuna kadar savunmak anlamına gelir.
Eskiçağda Sümerler, Hititler, Urartular, Partlar ve daha başka topluluklar bayrak yerine ay, güneş ay ve yıldız ve daha başka şekillerde alem ve amblem kullanmışlardır. Kumaştan bayrak yapılmasına Ortaçağ’da başlandı. Bu bayraklar daha çok dinle ilgili idi. Müslümanlıktan önceki Türk devletlerinde çeşitli şekilde alemler kullanılmıştır. Osmanlı devletinde kullanılan türlü bayraklar vardı. I. Mahmut zamanında yeşil renkteki donanma bayrakları, III. Selim zamanında kırmızı oldu ve üzerindeki ay şekline sekiz köşeli bir yıldız eklendi. Bu dönemde bayraklar kesin bir biçim aldı. Abdülmecit zamanında sekiz köşeli yıldız, beş köşeli duruma getirildi. Türk Bayrağı Kanunu 1936’da çıkarıldı. Bu kanunla Türk bayrağının şekli, ölçüleri, ne zamanlar asılacağı, ne kadar süre asılı kalacağı belirtildi.
Kırmızı zemin üzerinde yeniay ve yıldız bulunan bayrak 19. yüzyılın ilk yarısında Osmanlı İmparatorluğu’nun milli ve resmi bayrağı kabul edildi. Başlangıçta sekiz köşeli olan yıldız, Abdülmecit zamanında beş köşeli hale getirildi. Bayrağın bugünkü biçimi ve boyutları, ayın yıldızın yeri ve duruşu, oranlan 1936 yılında çıkarılan Türk Bayrağı Kanunu ile kesin olarak belirtildi. Türk bayrağı resmi kurumlarda her sabah saat 8’de direğe çekilir, gün batarken de indirilir. Bayrağın yarıya indirilmesi ulusal yas işaretidir.
16 devlet, 16 bayrak
Türklerde bayrak, Orta Asya Hun İmparatorluğu’ndan başlayarak devlet simgesi biçiminde yerleşmiştir. Hunlardan sonra kurulan bütün bağımsız Türk devletlerinin her birinin kendine özgü bir bayrağı olmuştur. Türkiye Cumhuriyeti’ne kadar bunların sayısı 15’i bulur. Türkiye Cumhuriyeti tarih boyunca kurulan bağımsız Türk devletlerinin 16 sıdır. Bu gerçeği simgelemek için bugün Cumhurbaşkanlığı özel bayrağının göndere yakın sağ köşesine 16 yıldız konulmuştur.
Romalılarda lejyonlar ve piyade bölükleri (kohortlar) ağır ve kullanılması güç bronz simgeler yerine kumaş bayraklar kullanmayı tercih etmişlerdi. Ortaçağ’da her şövalye, kargısının ucunda, önemi ve rütbesi sahibine göre değişen renkli bir kumaş taşırdı: sıradan soylular için mütevazi kumaşlar, derebeyleri için ise üzerine arma işlenmiş sancaklar.
Bizim bugünkü bayrağımız Kurtuluş Savaşı sırasında doğdu. 29 mayıs 1936’da çıkarılan bir yasa ve buna dayalı bir yönetmelikle bayrağın kesin biçimi, ölçüleri, ayın ve yıldızın yerleri ve boyutları saptandı.
Bayrak ordu birliklerinde, resmî dairelerde ve ulusal kuruluşlarda sabah saat 8’de çekilir, gün batarken indirilir. Bayrağın yarıya indirilmesi yas işaretidir.
Devleti simgeleyen ulusal bayrakların dışında siyasî partiler, spor kulüpleri, Kızılay, Yeşilay ve benzeri kuruluşların da özel bayrakları vardır.