Cemel Vakası Nedir Kısaca? Sonuçları Nelerdir?

İslam tarihinde ilk iç savaştır. 656’da öldürülen Hz. Osman’ın yerine, bu makamı Peygamberin vefatından beri isteyen Hz. Ali’nin halife seçilmesi, bazı çevre ve kimselerce çok kötü karşılanmıştı. Bunların içinde Peygamber’in en sevgili eşi (ilk halife Hz. Ebubekir’in kızı) Hz. Ayşe ile aşere-i mübeşşere den (yani Peygamber tarafından, Cennet’e gidecekleri müjdelenen 10 kişiden) ikisi olan Zübeyr ile Talha da vardı. Bunlara ikinci halife Hz. Ömer’in oğlu Abdullah da hemen katılmıştı. Olayların hızlanması karşısında Hz. Ayşe, bu muhalefetten vazgeçmek istediyse de, etrafındakiler bırakmadılar.

Bunun üzerine durumun kötüye gittiğini gören Hz. Ali, 4 aralık 656’da Basra yakınlarında, muhalif orduyu karşıladı, savaş alanında Zübeyr’Ie karşı karşıya gelince de, müessir bir şekilde söz söyleyerek onu utandırdı; Zübeyr, savaş başlamadan oradan ayrıldıysa da, Medine’ye giderken yolda öldürüldü.

Savaşın en şiddetli safhası Hz. Ayşe’nin devesi etrafında geçtiği için, olaya Cemel (deve) Savaşı denildi. Atılan oklardan devenin üstünde bulunan mahfe delik deşik olmuş, deveyi tutan 70 kişinin eli kesilmişti. Savaşta Talha öldürüldü. Ayşe esir edildi, Ali tarafından büyük ikram ve saygı gösterilerek Medine’ye gönderildi (Hz. Ali, devlet merkezini Medine’den Kûfe’ye nakletmiştir). Buna rağmen Ali’nin oldukça beceriksiz siyaseti, kendisine olan muhalefeti bir türlü yok edememiştir.

Bu kanlı savaşta Ayşe, Zübeyr ve Talha taraftarlarından 13.000 kişinin öldüğü söylenir. Ali’nin ordusunda ise zayiatın 5.000 kişi olduğu-tahmin edilmektedir.