Cumhuriyet Dönemi Türk Edebiyatının Özellikleri Nelerdir?
Cumhuriyet Döneminde yeni Türk alfabesinin kabulü, dilde sadelik hareketi, halk evlerinin çalışmaları, öğretimin birleştirilmesi gibi inkılapların etkisi ve Cumhuriyet’in ilanı ile edebiyatımız açısından yeni bir dönem başlar. Bu dönemin adı Cumhuriyet Dönemi Türk Edebiyatı’dır.
Cumhuriyet Dönemi Türk Edebiyatının Özellikleri ( Kısaca- Maddeler Halinde)
1- Bu dönem edebiyatı, eski edebiyat anlayışının terk edilmesiyle ortaya çıkan Tanzimat, Serveti fünun, Fecriati ve Milli Edebiyat adları etrafında teşekkül eden anlayışlar zemini üzerinde şekillenmiştir.
2- Sanatçılar toplumun her kesiminden gelmiş şahsiyetler olmasından dolayı konu yelpazesi oldukça genişlemiş, mekanlarda farklılıklar ortaya çıkarılmış, Anadolu daha çok ele alınmıştır.
3- Bu dönem roman ve hikâyelerinde toplumsal sorunlar gözleme dayanan bir realiteyle anlatılmıştır. Eserlerde hem Kurtuluş Savaşı hem de bu dönem toplum hayatı konu edilmiştir. Tiyatro türünde verilen eserlerde milli konular işlenmiştir.
4- İlk yıllarda genellikle halk edebiyatı nazım şekilleri ve hece ölçüsü kullanılmış, 1940’tan sonra ise serbest şiir yaygınlaşmış aruz ölçüsünü kullananlar oldukça azalmıştır.
5- Dünya edebiyatıyla kurulan bağlar sonucu toplumsal gerçekçilik, varoluşçuluk, gerçeküstücülük, dışa vurumculuk, gelecekçilik gibi akımların etkisinde eserler verilmiştir.
6- Dilde sadeleşme hareketi başarıya ulaşmış ve İstanbul Türkçesi esas alınmıştır.
7- Tiyatro, yeni Cumhuriyet’in ilkelerini halka aktarmada bir araç olarak hızla yaygınlaşmaya başlamıştır. Çocuk tiyatrosu çalışmaları yapılmış, kadınlar sahnede daha fazla yer almaya başlamış ve Devlet Konservatuvarları açılmıştır.
8- Deneme, eleştiri, edebiyat tarihi gibi türlerde önemli ilerlemeler olmuş ve değerli eserler verilmiştir.
9- Cumhuriyet Edebiyatı’yla birlikte farklı edebi topluluklar ortaya çıkmaya başlamıştır.
10- Sanatçılar, Atatürk ilkelerini yaymayı, halkı aydınlatmayı temel görev olarak saymışlardır.
11- Düzyazıda özellikle Nurullah Ataç’ın önderlik ettiği yeni nesir, öz Türkçecilik ve devrik cümle anlayışı yaygınlaşmıştır.
12- Cumhuriyet Dönemi’nde dilin yalınlaşması, özleşmesi çalışmaları hızlanmış, sürüp gelen dil tartışmaları, Türk Dil Kurumunun kurulmasıyla bilimsel bir zemine oturtulmuştur.