Egzotizm Nedir? Egzotizm Nasıl Ortaya Çıkmıştır? Tarihi

Egzotizm Uzaklardaki yabancı ülkelerin törelerini, insanlarını ya da manzaralarını anımsatan şeylerin özelliği: Bir manzaranın egzotizmi. Egzotizm dolu bir roman. Egzotik şeylere duyulan ilgi: Egzotizm bir edebiyat, sanat modasıdır.

ANSIKL “Egzotizm” terimi XIX. yy. Avrupası’nda, uzaklarda yaşayan insanların sanat biçimlerine ve geleneklerine duyulan ilgiyi belirtmek için kullanıldı; ama, egzotizmin kendisi Yeni Dünya’nın keşfinden beri vardır. Portekizlilerin Uzakdoğu’dan getirdikleri şaşırtıcı eşyalar daha o zamanlarda aranmakta ve gezginlerin yazdıkları hikâyeler büyük bir merakla okunmaktaydı. Yeni bir dünyanın keşfi düş gücünü harekete geçirdi. Bunun sonucu olarak, iyi ve erdemli doğa teması ortaya çıktı. Ancak Amerika, serüven merakını kamçılasa da, o sıralarda koleksiyoncuların işine yarayacak bir şeyler sunamadığı için bütün dikkat Doğu’ya çevrilmişti. Hindistan şirketi’nin getirdiği değerli yüklerin Avrupa’da ilgi görmesi tüm sanat dallarına esin kaynağı oldu: Çin ve japon porselenleri, kadife ve ipeklileri, lakeleri taklit edildi, Çin-işi XVIII yy. sanatının temalarından biri durumuna geldi. Vân Loo, Leprince Lanc-ret ise daha çok Türk ve Rus uygarlıklarına ilgi duydular. Montesquieu yaşlı Avrupa’ya bilgeliği öğretmek için kahraman olarak bir İranlı’yı seçti. Böylesine zengin bir konuyu romantizm de bir kenara itmeyecekti Bernardin de Saint-Pierre ve Cha-teaubriand, kahramanlarını Hint okyanu-su’na ve Amerika’ya gönderdiler. Delac-roix, Dehodencq, sonra Fromentin Afrika’ yı, Decamps Türkiye’yi yeğlediler. Polinezya, Gauguin için gerçekliğe dönüş anlamını taşımaktaydı. Le Douanier Rousseau, Apollinaire gibi, esinini düşsel bir savandan alırken, E. de Goncourt ve Louis Gonse için Japonya ve Çin bir edebiyat temasından çok, bir inceleme konusu oldu. Fovlar ve kübistler zenci sanatına, gerçeküstücüler de okyanus sanatlarına, Amerika ya da Karayib yerlilerinin sanatlarına merak sardılar.

Böylece bir moda zinciri haline gelen egzotizm, batı düşüncesini zenginleştirdi. Bu akım, XIV-XVI. yy. arasında arap kültürünün, daha önceleri de, yani erken Ortaçağ’dan XIII. yy.’a kadar antik geleneklerin temsilcisi olan Doğu Bizans’ın üstlendiği rolü oynadı.

Egzotizm yabancı ülkeleri yadırgatıcı yönlerini vurgulayarak anlatır. Aynı zamanda bilinmeyene ve Batı uygarlığının dışına bir kaçıştır; bu bakımdan anketlerden, gezi anlatılarından ayrılır ve çoğunlukla şiirsel bir mit yaratır.