Elif Ne Anlama Gelir? Edebiyat ve Folklorda Elif
Elif: 1. Arap alfabesinin ilk harfi. Ebcet hesabındaki değeri 1’dir. —2. Elif çekmek, bir sözcüğün okunuşunda elif harfini uzun okumak; elif harfi çizmek. Elif gibi, dümdüz, ince uzun, dik. Elifi bilmez, cahil, okuma yazması olmayan. Elifi elifine, tam olarak, harfi harfine, nok tası noktasına: Geldiğinde saat elifi elifine 10 ‘u gösteriyordu. Elifi görse mertek sanır, bir kimsenin okuryazar olmadığını belirtmek için söylenir. Elifi yüzünde, ekmeği dizinde, utanmaz, arsız, saygısız karşılıklar veren kimsenin durumu için söylenir. (Bir şeyin) elifini bilmemek, bîr konunun, bir işin en temel koşulunu, özelliğini bilmemek.
Elif yazma, nazardan korunma, karşısındakine heybetli görünme vb. amaçlarla iki kaşın arasına koyu siyah mürekkeple elif harfini yazma.
Divan şiirinde düz, dik ve ince oluşundan ötürü sevgilinin boyu ya da kendisidir. Âşığın boyu da sevdaya düşmeden önce elif gibi dümdüz ve dimdiktir. Aşk üzüntüsü onun belini büker, elîf gibi dik olan boyunu dal harfine ya da müzik aletlerinden çenğe döndürür: “Kametine elif diyen, gör ne uzun hayâl eder I Her ki diler visâlini ârzu-yi muhâl eder” (Boyuna elif diyen bak da gör, ne uzun hayale düşmüştür ve onun vuslatını isteyen, olmayacak bir arzuya saplanmıştır) [Nesimi].
Elif, Allah adının ilk harfi olduğundan yüzyıllar boyunca kutsallığına inanılmıştır Eskiden çocuk yaşta tahta geçen padişahlar cülus törenine çıkmadan giydirilip kuşatılır, daha sonra alnına koyu siyah mürekkeple elif yazılırdı. Böylece daha heybetli görüneceğine ve nazardan korunacağına inanılırdı. Geleneksel kesimde nazar değmesin diye güzel kızların, akıllı çocukların da alnına elif yazılırdı. Bu işi ya bir şeyh ya da mürşit yapar, her isteyen elif yazamazdı.