Eskiden Gelinlikler Nasıldı?

Gelinlik:  Gelinin düğün töreninde giymesi için hazırlanan özel giysi. 

Eski istanbul düğünlerinde gelinlik üzeri küçük pullar ve incilerle süslü beyaz tül gömlek, bilekten büzgülü, bol, kadife ya da atlastan yapılmış işlemeli şalvar ve üzerine giyilen değerli kumaşlardan, işlemeli ve kenarları sırma harçlarla süslü uzun kollu, yenleri dizka pağının altına değin inen entari ya da üç etekten oluşurdu.

Bele altın, gümüş ya da değerli taşlarla süslü kemer takılır, ayaklara beyaz güderiden, inci ve sırmayla işlenmiş çedik giyilirdi. Gelinin yüzü yazılır, kulaklarına, boynuna, bileğine ve başına değerli takılar takılırdı. Saçlar arkada sekiz on belik halinde sırma tellerle örülür, belikler birbirine elmas vb. değerli taşlarla süslenmiş saç bağlarıyla bağlanırdı. Önde, kulak hizasında kıvrık perçem bırakılır, başa entarinin art eteğine değin inen al renkte bürümcük, krep vb. ince kumaşlardan yapılmış duvak takılır, duvağın şakak hizasında iki yanına gelin teli tutturulurdu. Duvağın altına ya da üstüne gümüş tepelik, başa parlak ve renkli sorguçlar takıldığı da olurdu.

Günümüzde batı etkisiyle, hemen hemen her kesimde modanın biçimlendirdiği çeşitli modellerde beyaz gelinlik ve duvağın kullanılmasına karşın, Anadolu’nun gelenekselliğini koruyan yörelerinde geleneksel gelin giyiminin sürdürüldüğü görülmektedir.

Geleneksel gelin giyimi yörelere göre biçim, renk, baş süslemeleri yönünden farklılıklar göstermekle birlikte genellikle, içe giyilen ince kumaştan gömlek, göğüslük, fermene, şalvar ve üç etekten oluşur. Bazı yörelerde gömlek, göğüslük, fermene ve şalvardan oluşan giysiyi, işlemeli bir önlük tamamlar. Ayaklara el örgüsü beyaz çorap ve çedik pabuç giyilir, bele kuşak bağlanır. Gelinliğin en gösterişli öğesini yörelere göre değişik biçimlerde krep, oyalı yemeni, altın, pul, boncuk, tepelik vb. çeşitli gereçlerle düzenlenen baş süslemeleri oluşturur.

Gelinlik türk folklorunda temizliği, el değmemişliği simgeler. Bu nedenle özellikle gelenekselliğini koruyan yörelerde ölene değin saklanır, başkasına verilmez. Nişanlıyken ya da yeni gelinken ölen kadınların tabutu üzerine gelinliği ya da duvağı örtülür, ikinci evliliğini yapan ya da bakire olmayan kadınların gelinlik giymesi hoş karşılanmaz.