Genel KültürTarih

Halifelik Neden ve Ne Zaman Kaldırıldı?

Hilafetin kaldırılması, TBMM tarafından laiklik ilkesine ters düştüğü gerekçesiyle halifeliğe son verilmesi olayı (3 mart 1924).

TBMM 1 kasım 1922’de hilafetle saltanatı birbirinden ayırmış ve saltanatın ortadan kaldırılmasına karar vermişti. Vahdettin’in İstanbul’dan kaçmasının ertesi günü halifelik makamına Abdülmecit Efendi atandı (18 kasım 1922). Hilafet kurumu, Mustafa Kemal ve arkadaşları tarafından gereksiz ve zararlı görülmesine karşın TBMM’de halifeliğin islam dünyası üzerindeki etkinliğinden, devletin gücüne bu kurumun gücünün eklenmesinin yararından ve dinci düşüncelerden yola çıkan bazı muhalefet grupları halifeliğin kaldırılmasına karşı çıkıyorlardı. Özellikle Cumhuriyetin ilanı ve Mustafa Kemal’in cumhurbaşkanı seçilmesinden sonra devletin yapısı ve devlet başkanlığı konularındaki tartışmalara son vermek için TBMM’ce 3 mart 1924 tarihli ve 431 sayılı “Hilafetin ilgasına ve Hanedan-ı Osmani’nin Türkiye Cumhuriyeti memaliki haricine çıkarılmasına dair kanun” çıkarıldı. Böylece Osmanlı hanedanının siyasal etkinliğinin yanı sıra dinsel etkinliği de son buldu.

İlgili Makaleler