Harput’ta Bir Amerikalı Kitap Özeti, Cevat Fehmi Başkut Harput’ta Bir Amerikalı Kitabı İçeriği, Konusu Özeti
Yazar, üç perdelik komedinin önsözünde belirttiğine göre, eserini yazmaya karar verince uçağa atlayıp Elazığ’a gitmiş, orada ve ikinci, üçüncü perdelerin geçtiği Harput’ta birkaç gün kalarak, halktan Harput’un mazideki altın devrinin hikâyelerini dinlemiştir. Yirminci yüzyıl başlarında
Harput nüfusunun yüzde yirmisi Amerika’ya gitmişti. Birinci perdede Harput’ta doğmuş, kırk sene evvel dört yaşında iken, babasıyla Amerika’ya göç ederek orada milyoner olmuş, Abraham Maderus (İbrahim Müderris) İstanbul’da Hilton otelindedir; Türkiye’ye kardeşini aramaya gelmiştir. İstanbul’da haber üzerine kendisine başvuran üç erkekle bir kadının ne kardeşi, ne de onun karısı olmadıklarını anlayınca Harput’a gider, kardeşini kendisi orada bulur. Fakat kardeşi Ahmet Müderrisoğlu; o güne kadar anasına, kendisine bir mektup bile yollamamış milyoneri soğuk karşılar; cümlelerini hep “Milyoner kardeşim, sen o zamanlar neredeydin?” sorusuna bağlayarak, ona, ailenin yıllar boyu çektiği sefaletleri anlatır: Anası, karısı, çocukları açlıktan ölmüştür. Ve Ahmet Müderrisoğlu, kalıntı Türkçesiyle itirazlara yeltenen ağabeysini, gene de kendi yurdundan memnun ve kaderine razı, reddeder.
Piyes ilkin İstanbul Şehir Tiyatrosu’nda oynandı (1955).