Kapıcılık nedir, nasıl ortaya çıkmıştır? Osmanlı Devletinde kapıcılık hakkında bilgi
Kapıcılık, Kapıcı: Konut, resmi daire, otel, İş yeri gibi yerlerin girişlerinde güvenliği sağlayan, apartmanların ısınma, temizlik vb. hizmetlerini gören kimselerin yaptığı iş.
Kapıcılar, iş kanunlarıyla, İşsizlik, hastalık, emeklilik, sigorta hakları, ücretli yıllık izin ve haftalık tatil haklarını kazanarak, kendi aralarında örgütlenmişlerdir.
Kentleşmeye paralel olarak gelişen kapıcılık, eski Müslüman devletlerde de değişik biçimlerde bulunmaktaydı. Bu devletlerde kapıcılar, saray muhafızı, muhaliz, kıta eri ve teşrifatçı olarak adlandırılan unvanlar almışlardır.
Abbasilerde ve onlardan ayrılmış bulunan devletlerde kapıcı adı yerine hâcip unvanı kullanılmış, Osmanlı imparatorluğunda ise bu görev Edirne Saray’ının kuruluşu ile başlamıştır.
Osmanlılarda Kapıcılık
Osmanlılarda, kapıcılık; Memluklularda olduğu gibi, hem muhafızlık, hem de teşrifatçılık olmak üzere iki yönü bir görevi içermiştir. Kapıcılar, bütün saray kapıcılarının bağlı bulunduğu bir kuruluş olan, kapıcı bölüklerinde toplanmışlardır. Saray kapıcılarının amiri ise, kapıcılar kethüdası ve Sarayı hümayun kapıcıbaşısıdır.
Topkapı Saray’ının üç kapısı vardı. Bu üç kapıdan ilkine Babı Hümayun, ikincisine Orta Kapı, üçüncüye de Babüssa ade (Akdoğanlar Kapısı) denilmişti. Koruyucu olan kapıcılar, Babı hümayun ile Orta Kapıyı beklerlerdi. Bunlardan Orta Kapıyı bekleyenler, Babı hümayun’u bekleyenlerden daha üstün idiler ve dergâhîali kapıcıları denilirdi. Derece ve kıdemlerine göre değişen gündelikleri ile elbise ve harçlıkları vardı.
Günümüzde çoğunlukla konutlar için anlaşılan kapıcılık; gerçekte iş yeri kapıcılığını da kapsamaktadır. Konut kapıcısı, kısmen para, kısmen konuttan yararlanma karşılığı görev yapmaktadır.
Kapıcılar işe iş sözleşmesi, malik veya kat maliklerince yapılır. Kapıcıların konuttan, yararlanması ve bu yararlanmaya bağlı diğer talepleri malik veya kat maliklerince karşılıklı olarak belirlenir. Yasa! bir dayanak olmamakla birlikte, gelenekselleşmiş uygulama, konut kapıcılarından kira alınmaması yolundadır, iş yeri kapıcısı ise, diğer işçilerle aynı statüye bağlıdır. Ancak bazı iş yeri kapıcıları, iş yerindeki konuttan da yararlanabilmektedir.