Kirman Halısının Tarihi ve Özellikleri
Kirman halısı, İran’ın güneyindeki Kirman kenti ve çevresinde yapılan el dokuması döşeme yaygısı Kirman yöresi XVI. yüzyıldan beri desenleri çok özenli, yüksek nitelikli halıların üretildiği bir merkezdi. Genel olarak XVI ve XVII yüzyıla ait pek çok halının Kirman da yapıldığı sanılır Bunlar arasında vazolu ve kıvrımdallı halılar, bahçe desenli halıların en güzelleri ve hayvan örgeleri de içeren bazı madalyonlu halılar vardır
Kirman halılarının hepsi pamuk çözgü üzerine sine düğümüyle dokunur. Sert ve kalın yünden atkılar iyice gergin olarak ,geçirilir, bunların arasında daha gevşek ipek ya da pamuk atkılar da bırakılır Sonuçta çift çözgülü bir halı elde edilir; iki çözgü katından birinin iplikleri, ötekilerin neredeyse tam arkasında yer alır iran halıları içinde kirman halıları renkleri en zengin ve çeşitli olanlardır,
XVI. ve XVII yüzyıllara ait klasik kirman halılarının en tanınmış grubunu vazolu halılar oluşturur. Bütün zemin boyunca yinelenen sivri uçlu baklavalarla iyice stilize edilmiş çeşitli çiçek örgelerinin zengin ve uyumlu renkler içinde birleştiği bu halılar son derece zariftir Baklavalar genellikle kesintisiz asma dallarıyla yapılmış büyük boyutlu ovallerin kesişmesinden oluşur Asma dalları boyunca, her biri bir baklavanın merkezinde olacak biçimde çiçekler yerleştirilmiştir Bazı halılarda her baklavanın içi başka bir renkte düzenlenmiştir. Birçok halıda baklavaların içinde bezemeli bir vazo deseni olur Bu tür halıların tüm desen büyük bir olasılıkla Uzakdoğu ipekli kumaşlarından geliştirilmiştir.
Bu halıların üretimine XVIII. yüzyılda devam edildiyse de, bu dönemde genelde İran’ın öteki halı merkezlerinde olduğu gibi Kırman’da da uzun bir durgunluk yaşandı. Ama XIX yüzyılın sonlarına doğru halıcılık yeniden canlandı ve Kirman kısa sürede İran’daki en önemli üretim merkezlerinden biri oldu
Piyasada kullanılan “Kirman-Lavere” adı, bu bölgede halıcılık yapılan köylerden Raver’in adından gelmiştir Kirman-şah halıları ise bugünkü adı Bahteran olan Kirmanşah’ta, kirman üslubunda dokunmakta ve çoğunlukla kirman halis olarak satılmaktadır ‘