Kızılay ne zaman kuruldu amacı nedir? Kızılay’ın ilk adı nedir, hangi padişah döneminde kurulmuştur?
Kızılay yoksullara ve savaşlar ile doğal afetlerden zarar görenlere yardım amacıyla kurulmuş, tüzel kişiliğe sahip, özel hukuk hükümlerine tabi, tarafsız ve bağımsız bir dernek.
Kızılay Tarihçesi
Kızılay Derneği, 11 Haziran 1868’de Mecruhin ve Merday» Askeriyye İmdat ve Muavenet Cemiyeti olarak Serdarı Ekrem Ömer Paşa himayesinde, Marko Paşa başkanlığında kurulmuştur. Diğer kurucular Dr. Albay Abdullah Bey ve Dr. Kırımlı Aziz Bey’dir. Bu dernek, uluslararası alanda yardımlaşma amacını güden ve 1861’de İsviçreli Henri Dunaut’nun öncülüğünde toplanan Cenevre Konferansına zamanın Osmanlı yöneticilerinin, ihmali yüzünden katılamamış, ancak sonradan Cenevre Antlaşmasını imzalayabilmiştir. Derneğin adı 1877′ de
Osmanlı Hilali Ahmer Cemiyeti biçiminde değiştirilerek dernek resmen kurulmuş ve başkanlığına Dr. Hacı Arif Bey getirilmiştir. Ancak, derneğin işlerliğe kavuşturulması, 1809’da tüzüğünün hazırlanması ve ilk kongresinin 7 Nisan 1911’de İstanbul’da yapılmasıyla olmuştur.
Cumhuriyetin ilanı ile birlikte derneğin adı Türkiye Hilali Ahmer Cemiyeti şeklinde değiştirilmiş ve 1925’te genel merkez İstanbul’dan Ankara’ya taşınmıştır. 1935’te Atatürk’ün teklifi ile Türkiye Kızılay Cemiyeti haline gelen kuruluş, 1947’de Türkiye Kızılay Derneği olarak son şeklini almıştır.
Milletlerarası anlaşmalarla tayin edilen nitelik ve duruma göre düzenlenen ve Bakanlar Kurulunca onaylanan bir tüzüğe göre yönetilen Türkiye Kızılay Derneği; 12 Ağustos 1949 tarihli savaşta zarara uğrayanları koruyan Cenevre sözleşmeleriyle, uluslararası anlaşmalardan Türkiye Cumhuriyetinin taraf olduğu anlaşmaların derneğe yüklediği görevleri görmek, bunların yerine getirilmesine yardımcı olmak, barışta yurt içinde ve dışında meydana gelen her türlü afet ve felaketlere karşı derneğe düşen hizmetleri yerine getirmek, insaniyetçi hukuk ilkelerine sadık kalarak sağlık ve sosyal dayanışmayı desteklemek, Uluslararası Kızılhaç Komitesi ve Kızılay, Kızılarslan, Kızılhaç ve Güneş Dernekleri Birliği ile bu birliğe bağlı ulusal derneklerle işbirliği yapmak amaçlarını güder.
Kızılay Derneğinin görevleri:
A) Savaşta ve hükümetin ilan ettiği olağanüstü hallerde.
1) Cephede ve cephe gerisinde Türk ulusu ve Türk Silahlı Kuvvetleri’ne dernek amacına uygun yardımlarda bulunmak,
2) Savaş durumunun gerektirdiği araç, gereç ve ilaçları bulundurmak, kontrol etmek, eskiyenlerin yerine yenilerini koymak ve stok etmek,
3) Silahlı Kuvvetlerde görülecek bulaşıcı hastalıklarla mücadele etmek.
4) Silahlı Kuvvetler ile bağlantıyı sağlamak amacıyla gerektiği kadar Genel Merkez Kurulu üyesini veya bu kurulun atayacağı görevlileri Silahlı Kuvvetlerin yanına delege olarak göndermek.
5) Savaş esirlerinin gözaltına alınanların, mültecilerin tedavileriyle uğraşmak, değiştirilmelerine veya aileleriyle haberleşmelerine aracılık etmek, para ve eşya ulaştırılmasını sağlamak ve iletişimi gerçekleştirmek amacıyla gerekli araştırma ve haberleşme örgütünü kurmak.
6) Tehlikeli bölgelerdeki çocukların ve korunmaya muhtaç olanların hükümetin göstereceği yerlere taşınmalarına yardımcı olmak,
7) Hükümetin isteği üzerine sağlık ocakları, tedavi merkezleri kurmak ve hastaneler açmak.
B) Barışta, 1) Hemşireler ve hasta bakıcılar yetiştirmek, dispanserler, sağlık ocakları, hastaneler, öğretici merkezler ve rehabilitasyon kuruluşları açmak ve işletmek,
2) Kan yardımı ve kan türevlerini sağlayacak örgütü kurmak ve yurt düzeyine yaymak,
3) Salgın hastalıklara, toplum sağlığını etkileyen benzer afetlere ve çocuk ölümlerine karşı mücadele etmek.
4) Yoksullara, yardıma muhtaç, hasta ve sakatlara yardım etmek, hastalık ve arızalarını giderecek cihaz ve araçları vermek,
5) Yangın, deprem, su baskını, kıtlık, toplu göç gibi olaylarda gerekli yardımı yapmak, bu amaçla gönüllü kuruluşlar oluşturmak,
6) Sivil savunma plan ve eğitimine katkıda bulunmak,
7) Derneğin tekelinde olan maddeleri ticari bir kurum gibi düzenlemek ve işletmek,
8) Milletlerarası alanda, Kızılay, Kızılhaç, Kızılarslan ve Güneş Dernekleri Birliği ile bu birliğe dahil ulusal derneklerin ve Milletlerarası Kızılhaç Komitesinin afet ve felaket yardımları çalışmalarına katılmak, ekipler göndermek, ayni ve nakdi yardımlarda bulunmak, savaşta veya barışta milli ve milletler arası yardım derneklerinin göndereceği kurullara gereken yardımları yapmak ve bunların sivil ve askeri makamlarla yapacakları görüşmelerde aracılık etmek.
Şefkat Gönüllüleri Teşkilatı da oluşturulmuş, gençliğe verilen önemi vurgulamak amacıyla 1935 Mayısında Türkiye Gençlik Kızılay Kurumu kurulmuştur. Ayrıca, Kızılay her yıl yaz aylarında yurdun birçok yerinde gençlik kampları düzenlemekte ve öğrenimlerini kolaylaştırmak amacıyla, koşullarını yerine getiren öğrencilere burslar vermektedir.