Tılsım, insanları koruduğuna ya da uğur getirdiğine inanılan, doğal ya da insan yapısı nesne. Tılsımlar insanlarca taşınabileceği gibi etkili olması istenen tarla, çatı gibi yerlerde de saklanabilir.
Tılsım Türleri Nelerdir?
Doğal tılsımların değerli taş, metal, hayvan diş ve pençesi, bitki gibi çok değişik türleri vardır. İnsan yapısı tılsımlara ise hayvan ya da eşyaların küçük modelleri, üzerinde dinsel resimler ya da yazılar bulunan madalyonlar, yazılı kâğıt ya da metalden oluşan muskalar örnek gösterilebilir
Tılsımların etkisinin, doğadaki güçlerle ilişkilerinden, dinsel çağrışımlarından ya da uğurlu bir zamanda törensel biçimde hazırlanmalarından kaynaklandığına inanılır.
Tılsım Kullanmanın Tarihi
Tılsım kullanmanın kökeni çok eskilere dayanır. MacGregor’ın papirüs listesinde Eski Mısır’da kullanılan 75 tılsıma yer verilir. Bu tılsımların en yaygını hem yaşayanların, hem de ölülerin taktıktan bokböceği biçimindeki skarabeydi Bokböceğinin yuvarladığı ve içinde yumurtalarının bulunduğunu inanılan dışkı topağının Güneş’e benzetilmesi ve belki de hiyeroglifteki yazımının “olmak” eylemiyle aynı olması nedeniyle, skarabeydinin yaşamı simgelediğine, ayrıca ölülerin yüreğini öteki dünyada geri vereceğine inanılırdı.
Eski Mısır’da, ölümden sonra yeniden dirilmeyi sağladığına inanılan “doğan güneş” tılsımı ile tanrısal koruma sağladığına inanılan menat gibi genellikle ölüyle birlikte gömülen başka tılsımlar da kullanılırdı. Önceleri tılsım üzerine yazılan büyülü sözler sonradan ayrı olarak yazılmaya ve taşınmaya başladı.
Hıristiyanlar arasında tılsım kullanımı ortaçağda din adamlarının getirdiği yasaklarla giderek ortadan kalktı. Buna karşılık Yahudiler arasında geç dönem Kabalacıların da onayıyla tılsım kullanımı varlığını sürdürdü. Böylece tılsım hazırlamak hahamların görevlerinden biri durumuna geldi. Doğu Yahudilerinde doğum odasına Lilite’e karşı koruyucu tılsımlar asılması yaygın bir gelenektir.
